De rode vlek van zilvermeeuwen

Zilvermeeuwen zijn in ons land heel algemeen, vooral bij de kust zijn ze overal te zien. Een bijzonder kenmerk van zilvermeeuwen is de rode vlek onderaan de snavel. Deze vlek wekt bij de jongen bedelgedrag op, dat op de eerste foto goed te zien is. Als de jongen naar de snavel pikken, braakt de ouder voedsel op voor het jong. Uit onderzoek is gebleken dat gezonde zilvermeeuwen grotere rode vlekken hebben.
 

Zaadpluis van de echte valeriaan

De Echte valeriaan is een plant waar je gemakkelijk aan voorbij loopt. Weinig bijzonders aan te zien, totdat je na de bloei goed kijkt naar het vruchtpluis. Fotogeniek, zeker als er wat regendruppels op het pluis zitten!

 

Rietzanger

Langs de Groenlose Slinge zag ik deze Rietzanger. Hij zette een dikke keel op bij het zingen. In West- en Noord-Nederland is de Rietzanger een talrijke broedvogel in allerlei moerassen en soms ook in riet langs sloten. In uitgestrekte geschikte biotopen, zoals sommige laagveenmoerassen, kunnen honderden paartjes broeden. Op de hoge gronden komt de Rietzanger weinig voor.

Een onopvallend berkentakje?

De wapendrager is een weinig opvallende vlinder die overal in Nederland voorkomt. (De Nederlandse benaming wapendrager komt van de kop van de rups, die lijkt op een wapenschild). Hier zie je de vlinder in ruststand. De vleugels liggen dan over het achterlijf gevouwen, waardoor hij qua kleur en vorm lijkt op een afgebroken berkentakje van een paar centimeter groot. Prima camouflage!

Sabelsprinkhaan in evenwicht

Deze sabelsprinkhaan bleef boven op een boomblaadje in evenwicht door met de poten op een spindraad te gaan staan. Mooi in tegenlicht op de plaat gekregen.

 

Jonge grauwe vliegenvangers zijn uitgevlogen

Nadat ze bijna twee weken fanatiek zijn gevoerd door de beide ouders zijn enkele dagen geleden de jonge grauwe vliegenvangers uit het nest in onze tuin uitgevlogen. Ze zullen nu zelf hun vliegen (en wat mij betreft ook heel veel lastige muggen) moeten vangen! 

Kerkuil in een notenboom

Bij het controleren van kerkuilenkasten vloog een kerkuil uit een oude schuur naar een notenboom wat verderop. Hij liet zich mooi op de plaat zetten. Een buitenkans, want kerkuilen zie je niet vaak overdag!

Moeraswespenorchis bloeit volop

In de Heidenhoeksevloed bij Zelhem staan moeraswespen-orchissen. Op sommige plekken kun je er eind juni wel duizend zien bloeien. Deze orchis heeft vrij grote roze-witte bloemen. De lip van de bloem (het onderste deel) is wit, paars en geel. De soort bloeit tot eind juli.

Meikever

Dit voorjaar zijn er enorm veel meikevers te vinden in de Achterhoek. Op sommige plaatsen ligt het onder eikenbomen  bezaaid met dode exemplaren. Op deze foto zijn de oranje antennes goed te zien. Aan het eind daarvan zitten lamellen, waarmee de meikever zoekt naar voedsel of partners.

Een zeldzame orchidee: de bijenorchis

Mei en juni zijn de maanden waarin de meeste orchideeën bloeien. De bijenorchis is in Nederland een zeldzame soort. De naam wordt ontleend aan het feit dat het onderste deel van de bloem op een honingbij lijkt. Die onderlip is bol, meestal bruin met een gele tekening en harig aan de rand. De bijenorchis bestuift zichzelf en heeft daar dus geen insecten voor nodig.

Biddende torenvalk

Als je een roofvogel stil in de lucht ziet hangen is het meestal een torenvalk. Dit "bidden" is een vermoeiende vorm van jagen. Torenvalken jagen daarom maar een paar uur per dag. Ze letten daarbij op de voor mensen onzichtbare ultraviolette kleur in de urinesporen van muizen. 

Torenvalk

 Buizerds houden er een gemakkelijker vorm van jagen op na. Ze zweven uren lang rondjes en speuren zo van grote hoogte naar hun prooi. Buizerds kunnen ook "bidden", maar doen dat niet vaak. Wél zie je ze vaak op een paaltje naar voedsel zoeken. Ook daar word je niet moe van...

Zwevende buizerds

Wulpen na een bad

Wulpen zijn schuwe vogels, die zich niet gemakkelijk laten fotograferen. Vanuit een schuiltent kon ik deze foto's maken. Dit paartje wulpen kwam uit een vennetje, waar ze een bad hadden genomen. Op de eerste foto's schudt het vrouwtje de veren uit. De tweede foto laat het verschil tussen vrouw en man goed zien. Het vrouwtje is groter en heeft een langere snavel.

Spreeuwennest bezet

Het paartje spreeuwen dat al enkele jaren broedt in een geknotte els heeft de nestholte schoongemaakt en opnieuw bekleed. Vandaag zie ik er nog maar één. Waarschijnlijk zit het vrouwtje al op eieren. 
Op deze foto is het verschil tussen man en vrouw goed te zien: de bovenste is het vrouwtje, dat meer witte spikkels op de veren heeft.  De blauwe onderkant van de snavel is een kenmerk van het mannetje.

 

Bosuil in kerkuilenkast

Bij het inspecteren van een kerkuilenkast bij Varsseveld ontdekten we vier jonge bosuilen van ongeveer een maand oud. Wanneer je jonge kerkuilen in een kast aantreft proberen ze vaak in een hoekje te kruipen, maar deze bosuiltjes deden alsof ze dood waren. Oók een manier om aan je "vijand" te ontsnappen! De uil op de foto deed heel even zijn ogen open voor me open. 
Volgende week gaan we terug om de jongen te ringen.

Pad in de tuin

Bij graafwerk in de tuin kwam deze pad uit de aarde rollen. Waarschijnlijk had ik hem gestoord in de winterslaap. Padden kunnen zich achterwaarts ingraven in losse grond. Ze kunnen het daar maandenlang volhouden zonder voedsel. 

Kramsvogel: een vogel van de winter

Kramsvogels zijn in ons land vooral in de winter te zien en dan bijna altijd in groepen. Ze broeden vooral in noordelijke landen, bij ons vrijwel nooit. In de winter is het 'tsjak-tsjak-tsjak' van de kramsvogel regelmatig te horen: als je het geluid eenmaal kent, hoort je het vaker. Door dit geluid worden ze ook wel "veldtjakkers" genoemd.

 

Waterspreeuw

De zwartbuikwaterspreeuw komt alleen voor bij snelstromend, zuurstofrijk water, waar hij zijn voedsel zoekt. De waterspreeuw staat op de rode lijst van zeldzame vogels. Elk jaar komen er enkele als wintergast naar Nederland. Deze is al sinds november bijna dagelijks te zien in de buurt van Zutphen.

Geel nestzwammetje: millimeterwerk!

Het Geel nestzwammetje is een enkele millimeters groot nestvormig zwammetje, dat op dood hout groeit. In het nestje zitten zo'n zes tot acht lensvormige "eitjes", waar de sporen in worden aangemaakt. Het Geel nestzwammetje is niet zeldzaam, maar ik had het nog nooit goed kunnen fotograferen. Vanwege hun opvallende vorm stonden al ze al lang op mijn verlanglijst. 

Hoornaars wakker uit de winterslaap

Enkele weken geleden kwam ik onder wat houtblokken hoornaars tegen. Ze bewogen heel langzaam, ik had ze wakker gemaakt uit hun winterslaap. Mooi kans natuurlijk om deze mooi gekleurde grote wespensoort even goed op de plaat te zetten.

Veren van een gaai

 De vlaamse gaai wordt tegenwoordig meestal alleen nog gaai genoemd. Zijn latijnse naam is Garrulus glandarius, vrij vertaald als "voortdurend krassende eikelzoeker". Naast het eten van eikels staan ze ook bekend als eters van eieren en jonge vogels. De gaai heeft prachtig gekleurde blauw-zwart gestreepte dekveertjes.

Het Draadwatje: kleiner dan een speldenknop!

Er zijn duizenden soorten slijmzwammen met een grote verscheidenheid aan vormen en kleuren. Op de foto staan  Draadwatjes, waarvan meerdere soorten bestaan, die je alleen met een microscoop kunt onderscheiden. Draadwatjes zijn maar een paar millimeter groot en lastig te vinden. Ik vond deze op een oude vergane beuk in het bos van de Slangenburg.

Onopvallend kunstwerkje: aardster met een kraag

Aardsterren zijn een bijzondere paddenstoelensoort. Ze komen als onopvallend lichtbruin bolletje boven de grond. Als deze bol opensplijt, vormt zich een aantal slippen en een bol in het midden. Rondom deze bol ontstaat later weer een kraag, duidelijk te zien op de tweede foto. Vandaar de naam: gekraagde aardster.  De meeste aardsterren groeien in de duinen, maar ook op zandgronden zijn ze wel te vinden. Deze groeide in de strooisellaag onder de beukenheg in onze voortuin. 

 

.

Klein maar fijn

In Nederland groeien ruim 4.500 verschillende soorten paddenstoelen. Sommige zijn zo klein, dat je ze gemakkelijk over het hoofd ziet. Drie van die kleintjes heb ik de afgelopen maanden op de plaat gezet. Doordat ze groeien op een eikel, de dop van beukennootjes en een lariksappel kun je goed zien hoe klein ze in werkelijkheid zijn: niet meer dan 1 á 2 cm.

Eikelbekertje

Amethistzwam (Rodekoolzwam)

Muizenstaartzwam

De kraanvogels zijn onderweg!

De vorige week hebben we in Noord-Duitsland kraanvogels gespot. Op ongeveer de helft van de trekroute van Scandinavië / Noord Rusland naar Spanje foerageren de kraanvogels daar overdag op de maisakkers. 's Nachts zitten ze op een veilige plek in de moerasgebieden. Rond zonsondergang komen ze met duizenden tegelijk naar de moerassen, waar ze bij zonsopgang weer vertrekken. Een indrukwekkende ervaring om die duizenden kraanvogels te zien vliegen en te horen trompetteren! 
De foto's zijn van niet zo beste kwaliteit. De weersomstandigheden waren namelijk belabberd, de foto's zijn gemaakt vlak voor zonsondergang of even na zonsopkomst en ik moest ver inzoomen omdat kraanvogels erg schuw zijn. Maar de natuurervaring was er niet minder om!

Ouderpaar met twee jongen

Een pareltje in het donkere beukenbos: de porseleinzwam

Wie porseleinzwammen wil zien, moet op zoek naar oude beukenbossen. Ze groeien namelijk vooral op stammen en takken van oude beuken, vaak hoog in de boom.  Ik vond er een paar op een afgevallen tak. 
Prachtige paddenstoelen zijn het. Wit tot ivoorkleurig, met een doorschijnende hoed. Vooral met wat tegenlicht kun je porseleinzwammen mooi in beeld krijgen!

Inktviszwam, stinkend mooi.

De inktviszwam is een gemakkelijk te herkennen paddenstoel. Er is maar één soort die zo duidelijk op een inktvis lijkt.  
De zwam verspreidt een vieze kadaverlucht waar aasvliegen door worden aangetrokken, die voor verspreiding van de sporen zorgen.  Inktviszwammen waren tot een jaar of tien geleden nog behoorlijk zeldzaam in ons land.  Ze groeien o.a. op houtsnippers. Omdat het verbranden van houtafval door de hogere eisen van de milieuwetgeving is vervangen door versnipperen, kun je deze soort de laatste jaren gemakkelijker vinden.

Guttatiedruppels aan de roodgerande houtzwam

Zo af en toe ziet je het, vooral bij houtzwammen: ze zweten bij actieve groei en een hoge luchtvochtigheid druppels uit. Zo raken ze een overschot aan vocht kwijt. Deze "guttatiedruppels" hebben soms opvallende kleuren, maar zijn vaak ook kleurloos.
Hier zie je guttatiedruppels op een Roodgerande houtzwam.

Supermaan

In de nacht van 27 op 28 september werd de maan verduisterd. De aarde stond dus precies tussen de zon en de maan in. 
Zonlicht wordt door de dampkring om de aarde afgebogen naar de maan. Omdat rood licht het beste wordt afgebogen, krijgt de maan tijdens zo'n verduistering een rode kleur en wordt dan bloedmaan genoemd. Omdat de maan ook nog eens dicht bij de aarde stond, was hij groter dan normaal en dus goed te zien.

Supermaan en bloedmaan

De maan één dag eerder.

Paddestoelen, mooi laten staan!

Onder een eik vond ik gisteren twee mooie bruinwitte paddenstoelen. De eerste is een panteramaniet. Hij lijkt wel wat op de bekende vliegenzwam, maar dan in een bruine uitvoering. De panteramaniet is één van onze meest giftige paddenstoelen. 

De tweede is een harslakzwam. Niet giftig voor mensen, maar wel voor de boom. Deze zwam veroorzaakt witrot in het hout van de eik, waardoor de boom na verloop van tijd kan omvallen. Weghalen van de zwam heeft geen effect, omdat de boom toch al is aangetast. Mooi laten staan dus, deze paddenstoelen!

Panteramaniet, Amanita pantherina

Harslakzwam, Ganoderma resinaceum

 

De boerenzwaluw, een luchtacrobaat.

Boerenzwaluwen verzamelen zich in september voor de trek naar Midden-Afrika.  Nu zijn ze nog volop te zien, vaak in de buurt van open water waar ze rakelings overheen scheren om muggen te vangen of om even hun snavel in het water te steken. Hun lichaamsbouw zorgt er voor dat ze uitstekende luchtacrobaten zijn.