Hoe kan een kerkuil geruisloos vliegen?

Omdat kerkuilen bijna geruisloos vliegen, kunnen ze hun prooien gemakkelijk verrassen. Dát ze geruisloos kunnen vliegen komt door hun bijzondere veren. Aan de voorste rand van hun vleugels zit een kam van kleine stijve veren (zie de eerste foto). De achterste randen van de veren zijn zacht en flexibel en op de bovenkant zit zacht, donzig materiaal.

Het geruisloze vliegen wordt uitgelegd in deze video https://www.videoman.gr/nl/75941

Gele nestzwammetjes op een plank in de berm

Gisteren zag ik vreemde stippen op een plank in de berm. Van dichterbij bleken het een heleboel gele nestzwammetjes te zijn. Als je er macrofoto's van maakt zie je pas hoe bijzonder ze zijn! De "eitjes" - maar twee milimeter groot -  worden door regendruppels weggeschoten en verspreiden daarmee de sporen. 

 

Onopvallende zangvogel: de keep

Als je een keep ziet, denk je in eerste instantie vaak aan een mannetje vink, maar de oranjekleurige borst is duidelijk anders en vinken hebben ook niet zo'n felgele snavel. De keep broedt vrijwel niet in ons land; we zien hem hier vooral als wintergast. Dit is waarschijnlijk een eerstejaars mannetje.

Een kleintje in het herfstbos: het Gestreept nestzwammetje

Het Gestreept Nestzwammetje groeit in groepen op dood loofbomenhout (spaanders, strooisel e.d.) Op de bodem van de beker liggen grijswitte eitjes (peridiolen) van 1 á 2 mm groot, die met een draadje vastzitten aan de bodem en door regendruppels worden weggeslingerd.  De sporen, die in de eitjes zitten, worden  dan verspreid. Op de tweede foto zijn de peridiolen nog beschermd tegen de regen met een vlies.

   

Een explosie van kleine kevertjes

De laatste weken komen er o.a. uit de Achterhoek veel meldingen van kleine mestkevertjes. Ze krioelen in paardenmest, vliegen in je haren als je fietst, zitten op de was die buiten te drogen hangt en tikken in grote aantallen tegen de voorruit van je auto. Een nederlandse naam hebben ze niet, wel een latijnse: Aphodius Contaminatus. Dat ze zo massaal voorkomen, komt volgens deskundigen waarschijnlijk door de droge zomers van de afgelopen jaren.

Boomkruipers kortjes bij dichtjes

Boomkruipers kun je overal in ons land het hele jaar door zien. Ze broeden ook al jaren in onze tuin. Na het broedseizoen zien we al jaren iets bijzonders. Er kruipt 's avonds als het donker begint te worden een groepje boomkruipers in een hoekje onder de dakgoot. Daar brengen ze, dicht op elkaar gekropen, lekker warm de nacht door zonder veel lichaamswarmte te verliezen. Aan de staarten te oordeelen zijn het er vier. Zo'n verenbal kan wel uit vijftien exemplaren bestaan.

Expertiment: meervoudigbelichte foto

Eén van de grote voordelen van digitale fotografie is, dat je foto's -nadat je ze gemaakt hebt - nog kunt aanpassen. Bij natuurfotografie gaat zo'n aanpassing soms zover, dat de werkelijkheid geweld wordt aangedaan. Daar houd ik niet van. Maar experimenteren met digitale fototechnieken kan wél mooie platen opleveren. Hieronder een foto waar dat zo duidelijk is gebeurd, dat het een bijzonder effect heeft! (Meervoudig belichte opname).

Grote zijdebij van dichtbij

De grote zijdebij graaft gangen van wel een meter diep in zandgrond. Knappe prestatie voor een beestje van ruim een centimeter. De grote zijdebij voedt zich met stuifmeel van wilgen. Op de eerste foto zit de bij voor de ingang van de gang naar beneden. Op de tweede foto is de kop mooi te zien.

Bijschrift toevoegen

Zeearend boven de IJssel

Op de IJsseldijk bij Olst zagen we deze zeearend voorbijvliegen. Zeearenden worden met hun vleugellengte van ruim 2 meter wel eens "vliegende deuren" genoemd. Naast de grote vleugels is de witte staart een duidelijk kenmerk. In 2006 broedde deze imposante vogel sinds eeuwen voor het eerst weer in ons land, in de Oostvaardersplassen.  In 2018 waren er 14 broedparen.

Kleine monsters in het zand

Bastaardzandloopkevers doen het goed in deze droge zomer. Je ziet ze veel op droge zanderige bodems. De kever heeft formidabele kaken, waarmee hij al lopend en vliegend insecten pakt. De larve van deze keversoort leeft in loodrechte tunneltjes in het zand en ziet er net als de volwassen kever met zijn grote kaken en een dubbel paar ogen indrukwekkend uit. Ik neem aan dat die larve blij is dat zijn tunnels bijna nooit onder water lopen... (De kop van de larve is maar een paar mm. groot, de foto is dus sterk uitvergroot!)

De T van tapuit

Tapuiten kun je herkennen aan de omgekeerde T boven op de staart. Ze leven in gebieden met zandige plekken, in ons land vooral langs de kust en op droge heidegronden. Ze broeden vaak in oude konijnenholen. In Europa is het een van de snelst afnemende soorten. Tapuiten hebben vooral last van verslechtering van hun woonomgeving: vergrassing van de heide en begroeiing van de duinen. Beide veroorzaakt door overbemesting van stikstof. Afname van konijnen en predatie doet de rest.

De adder, de enige gifslang in Nederland

Er komen in ons land meerdere slangensoorten voor, maar er is er maar één giftig: de adder. Herkenbaar aan de driehoekige kop en de zigzagstreep op de rug. Deze lag in een moerassig gebied op te warmen in de zon en liet zich rustig op de plaat zetten. Omdat mannetjes grijzer zijn en vrouwtjes bruiner, is dit waarschijnlijk een vrouwtje.

Bijzonder: lichtende nachtwolken

Een bijzonder natuurverschijnsel was te zien op de late avond van 12 juni: "lichtende nachtwolken". Deze foto maakte ik om 23.55 uur. Dit bijzondere licht ontstaat als zonlicht door ijskristallen wordt weerkaatst naar het aardoppervlak. Nadat de zon is ondergegaan wordt deze bewolking zichtbaar met zilver-blauwe strepen. Heel apart om 's avonds laat zo'n lichte lucht te zien!

Groene specht dichtbij

Toen we een week van huis waren, hakte een groene specht een nestholte uit in een geknotte els naast ons huis. Geen geschikte plek voor zo'n schuwe vogel! Omdat er nu weer mensen lopen, liet hij zich nog een paar keer zien en horen, maar is inmiddels vertrokken. Gelukkig heb ik de foto's  nog.

 

MadeLIEFjes

"Doe 's lief", hoorde ik gisteren. Nou vooruit dan: madeliefjes vragen gewoon om dit soort foto's:

Lepelaar eet met een lepel

Op Texel zagen we vorige week hoe lepelaars met hun grote, lepelvormige snavels over de bodem maaien om voedsel te zoeken. 40 jaar geleden waren er nog maar zo'n 100 broedparen in ons land. Doordat er beschermingsmaatregelen zijn getroffen, zijn het er nu meer dan 2500. Lepelaars leven in gebieden met veel water, in ons land dus vooral in het noorden en het westen. 

Groot ereprijs

Het Grote Ereprijs heeft een vreemde naam. De bloemen zijn namelijk niet groot, nauwelijks een centimeter. Het plantje zal wel "groot" heten, omdat er andere ereprijs soorten zijn die nog veel kleiner zijn. De hemels blauwe kleur valt in het vroege voorjaar goed op tussen het groene gras.

Koolmees in gevecht met zichzelf

Al enkele weken tikt een koolmees een paar keer per dag op ons keukenraam. Hij ziet in zijn eigen spiegelbeeld een concurrent, die hij uit zijn territorium wil jagen. Maar dat lukt dus steeds niet... (De foto is door dubbelglas gemaakt en ver ingezoomd, niet van beste kwaliteit.)

Kleine beestjes in huis

Deze week kwam ik in huis twee hele kleine beestjes tegen. Je ziet pas goed hoe ze er uitzien als je er met een macrolens foto's van maakt. De bladpootrandwants (bovenste foto) leeft op coniferen. De rups van de kraagvleugelmot (onderste) heeft de kardinaalsmuts als waardplant. Die staat in onze tuin, geen wonder dus dat deze mot in ons huis te vinden was. Beide insecten hebben in ons huis overwinterd en mogen vanaf vandaag buiten het voorjaar afwachten.

Zie de maan

Vanavond was de grootste en felste volle maan van dit jaar te zien, een zgn. supersneeuwmaan. De maan stond in de elliptische baan die ze maakt om de aarde op "maar" 356.762 km. afstand. Een mooie kans om hem eens "van dichtbij" te bekijken!

Roodborstje overleeft botsing

Vanmiddag vloog een roodborstje tegen ons keukenraam. De botsing was hard aangekomen, want er zat geen beweging meer in. Gelukkig veranderde dat weer nadat het beestje binnen op temperatuur was gekomen. Het roodborstje hoofdpijn... ik een paar leuke foto's!

Buizerd vanuit het keukenraam

Met enige regelmaat zit er voor ons keukenraam een buizerd hoog in een boom. Wachten op een kans om een muis of een vogel te pakken te krijgen?

In de wolken met spreeuwen

Niet ver van ons huis verzamelen zich even voor zonsondergang zo'n 500 spreeuwen bij hun gezamenlijke slaapplaats. Het is verbazend knap, dat het deze vogels lukt om zo wendbaar en zonder botsingen in zulke grote zwermen te vliegen! Ze vliegen allemaal op een onderlinge afstand van ongeveer een meter en met een snelheid van ongeveer 35 km. per uur.  De spreeuw is de afgelopen decennia sterk achteruit gegaan in West-Europa. Hopelijk kunnen we nog heel lang van hun spectaculaire vliegshow genieten!

Wintersperwer in bad

Vanmorgen kwam een sperwer badderen in onze vijver. In het najaar komen sperwers uit Noordoost-Europa naar ons land om hier te overwinteren.  De grijze rug en oranje zijkant zijn duidelijke kenmerken. Dit mannetje nam rustig te tijd om van zijn bad te genieten.

 

Een mooie trekvogel: de koperwiek

In het najaar trekken koperwieken vanuit Scandinavië naar Nederland. Koperwieken zijn goed te onderscheiden van zanglijsters door de koperkleurige vlek onder de vleugels en de duidelijke wenkbrauwstreep. Deze koperwiek kwam even drinken bij onze vijver.

Een bijzondere waarneming: het Roze grasknotsje

Tijdens een wandeling langs een weiland zag ik een heleboel kleine roze sprietjes tussen het gras. Maximaal anderhalve centimeter groot. Ik had ze nog niet eerder gezien. Foto's maken dus en thuis opzoeken! Nadat een medewerker van waarneming.nl ze met een microscoop had onderzocht, bleek het om het Roze grasknotsje te gaan. Een erg zeldzame soort, die in Nederland nog maar twee keer eerder op waarneming.nl werd gemeld (2011 en 2013). 

 

De kraanvogels zijn onderweg!

Op de jaarlijkse trektocht van Noord-Europa naar het zuiden blijven veel kraanvogels een paar dagen in de buurt van Diepholz in Duitsland. Daar vinden ze voedsel om op te vetten en nachtelijke rust in de moerasgebieden. Het is een spectaculair gezicht om de duizenden vogels te zien en het trompetteren te horen!

Zanglijsters in de taxus

De bessen van de taxus zijn een lekkernij voor lijsters. In de tweede week van oktober kwam een groep van zo'n 25 zanglijsters onze taxusboom plunderen. Fraai om te zien welke capriolen ze uithalen om de bessen te pakken te krijgen!

 

 

 

Haas laat zich van dichtbij zien

Omdat hazen schuwe dieren zijn, krijg je ze niet gauw van dichtbij te zien. Deze haas had pas laat in de gaten dat er achter een heg iemand klaar stond om hem op de plaat te zetten. 

Portret van een merelvrouw

Merels zijn omnivoren, alleseters. Ze eten wormen, insecten, bessen, zaden en wat ze verder nog voor de snavel komt. Ook de jongen worden door beide ouders met vruchten en insecten gevoerd. Hier een portret van een merelvrouwtje.

Een spin met acht ogen

Springspinnen vangen hun prooi niet met een spinnenweb, maar door er op te jagen. Anders dan de meeste spinnen kunnen ze daarom vrij goed zien. Een springspin heeft acht ogen. De vier aan de voorkant van de kop zijn nodig om een prooi te vinden en de afstand te kunnen schatten. De andere ogen zitten aan de zijkanten van de kop en dienen om 's nachts te kunnen zien en voor een 360 graden gezichtsveld. Er zijn veel soorten springspinnen, dit is waarschijnlijk een Schorsmarpissa.

Het zeldzame klein warkruid of duivelsnaaigaren

Op een heideveldje in de Achterhoek ontdekte ik het zeldzame klein warkruid, ook wel duivelsnaaigaren genoemd. Met een dichte kluwen van dunne rode stengels klimt dit kleine plantje langs struikheide omhoog en zuigt met kleine zuigwortels voeding uit de heideplant. Bladgroen heeft deze voedselparasiet dus niet. De kleine meeldraden in de bloemen zijn een close-up waard!